Vormen en methodieken
Je leest hier hoe je gesprekken kan organiseren en welke toepassingen, instrumenten en methodieken je daarbij kan inzetten.
Vormen van loopbaanbegeleiding
Individuele begeleiding
Loopbaanbegeleiding gebeurt in hoofdzaak met individuele één-op-één gesprekken, waarbij voldoende ruimte is voor dialoog tussen jou en de klant.
Dit kunnen fysieke gesprekken zijn of online video-gesprekken (e-coaching). Andere e-tools mogen ook ter aanvulling, maar die mag je niet registreren.
Online video-gesprekken
Gaat de klant akkoord of vraagt hij het zelf, kan je loopbaanbegeleiding via online videogesprekken geven, waarbij:
- de gesprekken in realtime worden gehouden (bijvoorbeeld via Skype, Google Meet ...)
- het kan voor een gedeelte of de volledige duurtijd van de loopbaancheque
- er een geldig bewijs van deelname moet zijn
Telefonische gesprekken
Telefonische coaching kan, maar je mag de tijd die je eraan spendeert niet registeren op de loopbaancheque.
Chat of e-mail
Dit zijn vormen van uitgestelde communicatie. Je mag ze inzetten, maar je mag de tijd die je eraan spendeert niet registeren op de loopbaancheque.
Sociale media
Sociale media (Facebook, LinkedIn, chatrooms, discussiefora ... ) mag je enkel gebruiken in de context van nazorg of werving van klanten. Daarbij:
- heeft de klant steeds de vrije keuze tot deelname en kan die keuze op elk moment herbekijken of stopzetten
- garandeer je als loopbaanbegeleider de vertrouwelijkheid en de integriteit van de deelnemer(s)
Sociale media hebben sowieso een aantal issues met privacy. Veiligheid is via deze media niet gegarandeerd en bijgevolg niet toegestaan voor de dienstverlening met de loopbaancheque.
Groepsessies
Groepsessies zijn deels toegestaan, als ze voldoen aan volgende voorwaarden:
- De duurtijd van de registratie is beperkt tot:
- maximaal 1,5 uur voor een eerste loopbaancheque
- maximaal 1 uur voor een tweede loopbaancheque
- Het thema is afgestemd op de behoeften van de aanwezige klanten.
- De deelnemers mogen niet binnen dezelfde organisatie werken.
- De groepsessie is geen onderdeel van een andere dienstverlening (outplacement, training ...).
Keuze ligt bij de klant
De groepsessie is een voorstel van jou als loopbaanbegeleider, maar de klant:
- kiest zelf of hij wil deelnemen of niet en in welke mate. Zo ja, wordt het opgenomen in de loopbaanbegeleidingsaanpak.
- kan op elk moment stoppen met de groepsessie en kiezen voor individuele gesprekken.
Thema van de groepsessie
De onderwerpen die tijdens de groepsessie besproken worden, zijn:
- gericht op stimulering van reflectie en (zelf)inzicht over één of meerdere loopbaancompetenties
- andere thema's zoals solliciteren, opleidingsadvies, timemanagement ... kunnen niet
- op maat van de klant: ze houden verband met zijn loopbaanvraag
- op voorhand besproken met de klant en de relevantie is voor hem duidelijk
Na de groepsessie neemt de klant de verworven inzichten mee naar de verdere individuele sessies.
Methodieken
Het is een vereiste dat alle stappen in het loopbaanbegeleidingsproces bijdragen aan de definitie van de loopbaanbegeleiding. Dus ongeacht welke methodiek, moet de aanleiding, vorm en resultaat van de loopbaanbegeleiding voldoen aan die definitie.
Hieronder lichten we enkel de belangrijkste garanties uit waaraan gekozen methodieken moet voldoen. Lees de integrale visietekst over methodieken in dit document:
Voldoen aan garanties
De methodieken die ingezet worden in loopbaanbegeleiding met de loopbaancheque moeten een aantal garanties bieden:
- De methodiek draagt bij tot het versterken en ontwikkelen van loopbaancompetenties (kwaliteiten, motieven, arbeidsmarktexploratie, netwerken, loopbaansturing) of is een ondersteunende coachende techniek die een bijdrage levert aan de zelfreflectie en actiegerichtheid van de burger. (Deze draagt dus actief bij tot het opheffen van drempels, ondersteunt leren, zet aan tot zelfsturing...)
- De methodiek wordt arbeidsmarktgericht ingezet en onderscheidt zich van het brede domein “Welzijn en gezondheid”. Een methodiek die per definitie door zijn eigenheid of de manier waarop deze ingezet wordt, gericht is op therapie, medische context, etc. is niet toegelaten.
- De methodiek moet op een ondergeschikte manier ingezet worden in een breder arbeidsgericht begeleidingsmodel. Het aanbod van de methodiek mag niet de hele begeleiding omvatten of het grootste deel van de begeleidingstijd innemen.
- De coachee heeft een actieve inbreng in de methodiek. Bijvoorbeeld het maken van een oefening, verwoorden van inhoud en context … De coachee wordt door de begeleider dus in een actieve rol geplaatst en ondergaat niet passief de oefening.
- De betekenisgeving ligt bij de coachee. Het inzicht in het resultaat van de methodiek blijkt niet exclusief de expertise van de begeleider. De coachee ondergaat dus niet passief de betekenisgeving van de coach.
- De methodiek kan als kader aangebracht worden aan of overgenomen worden door de coachee om er later of in een andere context zelfstandig en zelfsturend mee aan de slag te gaan.
- De klant moet op elk moment tijdens en na de toepassing van de methodiek over de controle van zijn handelen en denken beschikken.
VDAB sluit elke dienstverlening die deze 7 garanties onvoldoende kan waarborgen uit binnen het aanbod van de loopbaancheque.
Bij voorbaat uitgesloten technieken
Onderstaande technieken worden op basis van deze garanties al bij voorbaat uitgesloten:
- hypnose
- technieken die met lichaamstaal werken zoals frenologie, voetreflexologie, tenenlezen ...
- alle “lichaamswerk” zoals massage, acupunctuur, oorkaarsen, Emotional FreedomTechnique...
- astrologie, Human design/BG5, koffiedik kijken en theeblaadjes lezen, tarotkaarten,wichelen, feng shui, klankschalen, numerologie, Maya-kalender…
- paragnostiek, auralezen,...
- alle mogelijke vormen van voedingsadditieven of natuurgeneeskunde zoalsvitaminen, aromatherapie, bachbloesems, ...
- alle emotionele lichaamsbeleving zoals tai chi, danstherapie, lachtherapie, yoga, vuurlopen, Theta-Healing, Lichthealing...
Deze lijst is niet exhaustief.
Keuzevrijheid
De burger heeft het recht om de best passende begeleiding te kiezen. De keuze van de ingezette methodieken behoort tot de eigenheid en de persoonlijke invulling van het loopbaancentrum dat met loopbaancheques werkt.
Het centrum moet deze keuze verduidelijken in de visie die zij bij haar mandaataanvraag bij VDAB indient. De communicatie over methodiek via website, folders ... moet ook voldoen aan de plaats die een methodiek slechts kan innemen in de loopbaanbegeleiding met de loopbaancheque.
Methodieken uitbreiden
In de loop van je mandaat kan en mag de inzet van methodieken worden uitgebreid. Als centrum oordeel je dan zelf op basis van bovenstaande garanties of deze compatibel zijn met de loopbaancheque. Je hoeft deze methodieken niet proactief te melden of laten controleren bij VDAB. Heb je zelf vragen of twijfel je, kan je uiteraard wel contact opnemen met je contactpersoon bij VDAB.
Imago
Het is belangrijk dat je als loopbaancentrum beseft dat de keuze van methodieken het doelpubliek bepaalt van een centrum. Ook de communicatie hierover speelt mee in de publieke opinie die zich vormt, niet enkel over jouw loopbaancentrum, maar over loopbaanbegeleiding met de loopbaancheque in het algemeen. De keuze van een methodiek straalt dus ook af op het hele loopbaanlandschap.
Rol van VDAB
VDAB spreekt zich niet uit over de meerwaarde van dienstverleningen die niet aan bovenstaande garanties voldoen. Deze sluiten immers niet aan bij het domein 'Werk', waardoor VDAB geen expert terzake is. We spreken ons enkel uit over de effectiviteit, de manier waarop deze een bijdrage levert aan het product Loopbaanbegeleiding.
Onderzoeken
Waar nodig kan VDAB gekozen methodieken onderzoeken, met de mogelijke uitkomst de toepassing van methodiek te beperken of de methodiek uit te sluiten binnen de context van de loopbaancheques. VDAB kan hiertoe een beroep doen op een commissie van experten die de inzet van een methodiek zal beoordelen en zal nagaan of de methodiek compatibel is met de dienstverlening via de loopbaancheque.
Het standpunt dat we innemen kan voorwerp zijn van voortschrijdend inzicht en kan mogelijk in de toekomst al dan niet via wetswijziging aangepast worden.